WIEDZA

Ilustracja. Pasieka autora. Ule styropianowe w lesie zabezpieczone siatkami i metalowymi wkładkami wylotowymi.

         Warunki bytowe dla zwierząt nie są łatwe w okresie zimy a szczególnie jest im trudno zdobyć pożywienie. Pszczelarze przekonują się o tym boleśnie wizytując pasieki w mroźne i śnieżne dni. Problem narasta podczas długich okresów utrzymania się takiej pogody. W tych okolicznościach wizyta w pasiece uwidacznia uszkodzone ule i martwe pszczoły leżące przed wylotami na śniegu. Ten widok jest efektem działania tzw. szkodników pszczół, które naruszają spokój zimujących rodzin pszczelich, czyli: gryzoni, kun i ptaków. Ptaki to dzięcioły i sikorki. Te ostatnie stanowią najczęstszy powód zmartwień dla pszczelarza, ponieważ poszukują martwych pszczół na pasieczysku, a w końcu, oblatują ule przysiadając na wylotach, stukają i wywabiają pszczoły na zewnątrz. Łapią je i w ten sposób przyzwyczajają się do darmowego i łatwego posiłku w pasiece. Żerujące na pasiece sikory potrafią przywabić dzięcioły, które wybijają dziury w ulach. Szkody zatem są dwojakiego rodzaju utrata rodzin oraz zniszczenie uli. Dotyczy to uli styropianowych i z innych tworzyw sztucznych, rzadziej drewnianych. Kuny potrafią zaś zniszczyć również ule wykonane z drewna, czy innych twardych materiałów. Wnikanie gryzoni natomiast odbywa się przez niezabezpieczone wyloty i dziury w nieremontowanych ulach. Zatem dużo zależy od pszczelarza, np. od dbania o stan techniczny uli, co oznacza, że co roku należy remontować sprzęt pasieczny a przed zimą zabezpieczyć wyloty umieszczając na nich wkładki uniemożliwiające wnikaniem gryzoni.

Natomiast sprawdzonym sposobem zabezpieczenia uli „plastykowych” przed uszkodzeniem przez ptaki jest ich obciągnięcie elastycznymi (!) siatkami. Doskonale sprawdzają się siatki żyłkowe do zabezpieczenia drzew owocowych (wiśnie, czereśnie) przed ptakami lub siatka do belowania słomy i siana. Elastyczne siatki uniemożliwiają przyczepienie się ptaków do ściany ula, bo są niestabilne. Nie zaleca się stosowania stabilnych twardych siatek plastykowych, bo wg relacji niektórych pszczelarzy stanowią dobre miejsce do przyczepienia się do ściany ula i dziobania ścian.

Na koniec apel do kolegów, aby nie zabijali dzięciołów i sikorek oraz kun. Stosujmy opisane zabezpieczenia, żywołapki na kuny i dokarmiajmy ptaki po za pasieką. Warto również rozważyć wybieranie miejsc na zimowanie z daleka od lasów i zagajników. Jesteście inteligentniejsi niż te stworzenia i jesteście w końcu miłośnikami przyrody. Czyż nie?

Opracował dr inż. J.Bratkowski

W tym miesiącu pszczelarze mają dużo zajęć przedświątecznych, ale nie powinni zapominać o prowadzeniu pasieki. W pracowni pszczelarze skupiają się na zagospodarowaniu plastrów, bo ten czas jest dobry na wytop wosku. Podczas pozyskiwania wosku nie ma raczej zagrożeń pobudzenia pszczół do lotów przez rozchodzenie się zapachu topionych plastrów. Po za tym zmierzcha wcześnie. Ramki można składować na dworze układając je zgrabnie w piramidki, a ich opłukiwanie przez wodę opadową i działanie innych warunków atmosferycznych pomaga w ich oczyszczeniu.

Ten miesiąc to bardzo dobry czas na rozwijanie handlu produktami z własnej pasieki. Przed świętami klienci poszukują głównie miodów i świec z wosku. To te produkty trzeba pozyskać i przygotować do sprzedaży, pamiętając o dbałość o konsumentów, bo skłonność do zakupów raczej obniży się w następnych miesiącach. Legalne wprowadzanie produktów do sprzedaży wymaga prowadzenia jakiejś zalegalizowanej formy sprzedaży.

W grudniu wykonuje się ostatnie zabiegi zwalczania warrozy (roztwór kwasu szczawiowego). Odwiedza się również pasieki w celu kontroli ich stanu.

W tym miesiącu warto opracowywać zebrane dane produkcyjne rodzin i analizować wyniki sprzedaży. Te analityczne prace dadzą podstawę do analiz i planowania na następny rok. Tego podejścia nie należy mylić ze sprawdzaniem wyniku finansowego gospodarstwa pasiecznego…

Opracował dr inż. Janusz Bratkowski

Pomimo ciepłych dni mamy nadzieję na oziębienie, które pewnie przyjdzie w końcu miesiąca. Pogoda pokazuje jednak ciągle niestabilność: mało deszczu, słabe wschody rzepaku i zakłócona wegetacja roślin, co prowadzi do zaniepokojenia o przyszły sezon i jakość zimowli. W pasiekach nic się nie dzieje. Dlatego co pewien czas pszczelarz powinien pojawić się na pasieczysku, aby ocenić stan uli – po silnych wiatrach jesiennych może będzie trzeba poprawić dach, usunąć gałąź leżąca na ulu itp. Osoby zwalczające warrozę cukrowym roztworem kwasu szczawiowego mogą zdecydować się na jego użycie lub poczekać do następnego miesiąca.

         W pracowni ciągle porządkuje się plastry i prowadzi się wytop wosku, oczyszczanie ramek z kitu pszczelego. Po pozyskaniu wosku trzeba go zagospodarować, zakupić węzę z wymianą na wosk lub go sprzedać. Pozyskane ramki dobrze jest wygotować w 2% roztworze ługu sodowego i wypłukać wodą z octem. Zebrane plastry z pierzgą wycina się i sprzedaje lub decyduje się na samodzielne pozyskanie pierzgi.

Ciągle prowadzi się aktywną sprzedaż produktów pszczelich i odpoczywa…

Opracował dr inż. Janusz Bratkowski

W obecnym czasie możemy niestety tylko pomarzyć o zimnym i stabilnym pogodowo miesiącu. Ostatnie dni pokazują, że spodziewać się należy temperatur ponad 20^oC. Noce natomiast potrafią być zimne. Ciągle mało deszczu, co widać po wschodach rzepaku. Ta pogoda ma znaczenie już teraz, jak i na przyszły rok. Ma to znaczenie ze względu na podejmowanie wychowu czerwiu przez rodziny, a to stwarza dobre warunki rozwoju populacji Varroa. Tym bardziej, że liczne lotne dni sprzyjają reinfekcji rodzin. Dodatkowo niektórzy pszczelarze zakończyli jakiś czas temu zabiegi zwalczania choroby. Dlatego należy jeszcze pomyśleć o zastosowaniu kwasów organicznych lub prostego odymiania Apivarolem. Ważne aby populacja tego groźnego pasożyta została ograniczona dosłownie do kilkudziesięciu osobników na okres zimy.

W pasiekach prace są nieliczne: wyjmowanie podkarmiaczek, zabezpieczanie wylotów i uli przed wnikaniem gryzoni oraz zbliżajacymi się silnymi jesiennymi wiatrami. W pracowni natomiast porządkuje się plastry i zabezpiecza przed gryzoniami i motylicą. Prowadzi się wytop wosku w dni nielotne (zimno i deszczowo), gdyż w przeciwnym przypadku pszczoły zaczną nalatywać pomieszczenia pracowni. Te prace można wykonać również później.

Ule styropianowe należy zabezpieczyć siatkami przed sikorkami i dzięciołami (ilustracja – rozciągnięta na ulu siatka żyłkowa). Takie ule są również niedobre do zimowli ze względu na brak porowatości materiału (materiał nie usuwa wilgoci). Dlatego zapewnić należy wentylację grawitacyjną przez daszki lub inne rozwiązania.

Ciągle prowadzi się aktywną sprzedaż produktów pszczelich. No i nie zapominajcie o odpoczynku!

Opracował dr inż. Janusz Bratkowski